jueves, 31 de marzo de 2016

Reflexión filosófica breve

 
Podería esperarse que ao longo das seguintes liñas falásese da caverna de Platón aplicada aos videoxogos, ou de certo xogo que ilustra moi ben o Zaratustra (Also sprach Zarathustra. Ein Buch für Alle und Keinen, 1883-1885) de Nietzsche, etc. Pero iso sería utilizar o xogo como escusa, deixar de lado todo o que supón e empregalo como un pretexto para falar da teoría de Platón ou de Nietzsche. Aquí farémolo doutro xeito.

 Tradicionalmente, a filosofía depositou as súas reflexións en textos escritos. Cando alguén quere coñecer o pensamento filosófico máis aló das clases que recibe no instituto ou na universidade, atópase con decenas de tratados clásicos que poñen en marcha todos os resortes da linguaxe escrita para articular profundos pensamentos. Así atopamos obras monumentais como a Summa Theologiae (século XIII) de Tomás de Aquino ou as tres Críticas (Crítica da Razón Pura, Crítica da Razón Práctica e Crítica do Xuízo, 1781 ? 1790) de Kant. Con todo, levamos xa varias décadas vendo como a filosofía convive perfectamente con outros medios de expresión como a arte ou o cinema. A relación ás veces é difícil, porque algúns cineastas que tentan producións filosóficas crean películas sumamente aburridas ou que simplemente non funcionan. Algo similar pasa con algunhas ramificacións da arte contemporáneo, que en numerosas ocasións atopa dificultades para distinguir a práctica artística en cuestión do transfondo teórico que a sustenta, reducindo aquela a este.

 O pensamento filosófico e os videoxogos comezaron a achegar posturas recentemente coa popularización do medio e o aumento das posibilidades creativas que propicia o desenvolvemento tecnolóxico. Ademais do profesional do deseño de videoxogos, moitos afeccionados poden dedicarse a investigar como se crea un xogo cunha variedade de ferramentas. E algúns destes profesionais e afeccionados, sumamente creativos, crean títulos (sexan de gran ou escaso orzamento) que estimulan o pensamento. Ás veces hai xogos que, directamente, articulan unha serie de ideas que enriquecen a experiencia do xogo, engadindo ao entretemento unha variante reflexiva.
 
 En resumo, poderiamos dicir que descubrimos co paso do tempo que a filosofía non soamente hai que buscala e creala en textos escritos, senón que tamén é posible levala a cabo noutros soportes, tanto mellor se se tenta unha boa mestura dos distintos medios que temos á nosa disposición. Un título divertido, cuxo deseño de mundos, niveis e mecánicas entreteña e á vez induza á reflexión, supoñerá unha experiencia redonda da que poderán aprenderse moitas leccións.
XOGO LOGO EXISTO



As teorías que vinculan xogo e filosofía non son algo novo. Serviron desde hai séculos para ampliar o campo de batalla dos xogos de cartas ou o xadrez, pasando polo seu máis recente aplicación á contorna da empresa ou o seu estudo como elemento necesario en procesos de aprendizaxe e como parte fundamental da nosa cultura: os nenos coñécense a si mesmos, os seus límites e os do mundo que lles rodea, xogando. Outro tema serían os videoxogos, que como medio nado na segunda metade do século XX, móvese entre o lúdico e o tecnolóxico, e que ten as súas propias regras e referentes.

Para dar resposta a que diaños ten que ver Aristóteles e os disparos de Halo ou que papel xoga a moralidade nos mundos virtuais,"A experiencia de xogar non é unicamente unha experiencia lúdica, senón que consciente ou inconscientemente estamos a imaxinar e interpretando mundos virtuais, experimentando diferentes concepcións do tempo e o espazo", para quen o videoxogo comparte a súa condición de ferramenta de reflexión filosófica con outros medios como a literatura ou o cinema, aínda que "dadas as súas características especiais, tales como a interactividade ou as narrativas hipertextuales, os videoxogos diferéncianse do resto de medios baseados na recepción e supoñen unha ferramenta de reflexión filosófica moito máis interesante na súa condición de actividade performativa por excelencia".

A relación que o xogador establece cos interfaces, coa tecnoloxía, mesmo a súa relación cos avatares que poboan os videoxogos e coas identidades dos personaxes, permite que "teñamos experiencias estéticas, éticas e emotivas". Desde esta perspectiva, o traballo da filosofía é incuestionable, e permite, "por unha banda, un maior goce da experiencia lúdica e por outro, prácticas de xogo críticas".